معراج سعادت جاودانی (گزینش و گزارش معراجالسعادة ملّا احمد نراقی)، عبدالرسول فروتن، تهران: سمت، ۱۴۰۲
برای رسیدن به سعادت چه باید کرد؟ کارهای شایسته و ناشایست چگونه از هم تفکیک میشوند؟ در این میان، خودشناسی چه اهمیتی دارد؟ به چه صورت میتوان با جنبۀ روحانی انسان و مسائل آن آشنا شد؟ صفات پسندیده چگونه در انسان ایجاد میشوند؟ راهکارهای اصولی زدودن اخلاق رذیله چیست؟ پاسخ به این پرسشها و دیگر پرسشهای مشابه به علم اخلاق یا حکمتِ عملی مربوط است. در میان آثار بازمانده از گذشتگان ما به زبان فارسی، کتابهای مهمی در موضوع اخلاق وجود دارند که متأسفانه آنگونه که باید، به آنها توجه نمیشود. یکی از این آثار ارزشمند، معراجالسعادة اثر ملّا احمد نراقی است که در آن، مباحث جامع اخلاقی با زبانی ادبی و جذّاب مشاهده میشود. در این کتاب، تعالیم اسلام (آیات و روایات) مبنا قرار گرفته، امّا به دیدگاههای فیلسوفان یونانی هم توجه شده است. همچنین بهره بردن از ابیات حکیمانه و زیبای شاعران ادبیات فارسی به غنا، زیبایی و قدرت اقناع آن افزوده است. در کتاب پیش رو با عنوان معراج سعادت جاودانی کوشش شده بخشهای مختلف معراجالسعادة در قالب فصول شانزدهگانه به مخاطب عام دانشگاهی عرضه شود. همچنین برای هر فصل توضیحات مناسبی درنظرگرفته شده است. بسیاری از کلمات هم حرکتگذاری شدهاند. با مطالعۀ مقدمۀ کتاب نیز شناخت بهتری از ملّا احمد نراقی و خاندان او و نیز جایگاه معراجالسعادة در میان آثار اخلاقی حاصل خواهد شد.
مقدمه
حکمت عملی و اخلاق
زندگانی ملّا احمد نراقی
خاندان نراقی
آثار ملّا احمد
مکتب فقهی
اندیشۀ سیاسی
تربیت اخلاقی از منظر فاضلین نراقی
دربارۀ معراجالسعادة
سبک زبانی و ادبی معراجالسعادة
ساختار معراجالسعادة
پیوند معراجالسعادة با جامعالسعادات و تمایزها
منابع معراجالسعادة و جامعالسعادات
جایگاه معراجالسعادة در علم اخلاق
گزیدههای قدیم معراجالسعادة
نسخههای خطی معراجالسعادة
دربارۀ این پژوهش
متن گزیدۀ معراجالسعادة
مقدمۀ معراجالسعادة: سپاس خداوند، ستایش بزرگان دین و سبب تألیف
فصل اول: خودشناسی
فصل دوم: ضرورت تهذیب اخلاق
فصل سوم: قوای انسان و لذّات معنوی
فصل چهارم: تشخیص و معالجۀ کلیِ بیماریهای نفسانی
فصل پنجم: فضیلت عدالت و میانهروی
فصل ششم: جایگاه حکمت و آداب آموزش و یادگیری علم
فصل هفتم: خواطر نفسانی و وساوس شیطانی
فصل هشتم: انواع ترس
فصل نهم: خودبزرگبینی، منشأ صفات ناشایست
فصل دهم: حرص، طمع و قناعت
فصل یازدهم: مذمّت بیهودهگویی
فصل دوازدهم: حسدورزی
فصل سیزدهم: امربهمعروف و نهیازمنکر
فصل چهاردهم: جاه، شهرت و ریاست
فصل پانزدهم: محبّت خدا
فصل شانزدهم: اسرار و آداب نماز
گزارش اختلاف متن با نسخۀ اساس
منابع مقدمه و توضیحات
نمایهها
آیات
احادیث
ابیات و مصراعها
نامهای خاص (کسان، جایها، کتابها)
راهنمای توضیحات
کتاب حاضر، به عنوان منبع کمکدرسی درس «اخلاق اسلامی» به ارزش 2 واحد برای دانشجویان کلیه رشتهها و منبع قابل استفاده برای درس «منتخب نثر ادبی تعلیمی» مقطع کارشناسی رشته زبان و ادبیات فارسی تدوین شده است. امید است علاوه بر جامعۀ دانشگاهی سایر علاقهمندان نیز از آن بهرهمند شوند.