بررسی مقابله ای طرحواره های تصوری در اشعار حافظ و سهراب

نویسندگانحیات عامری - سید محمدمهدی سرکشیک زاده مقدس - زهرا ابوالحسنی چیمه
نشریهجستارهای زبانی
ارائه به نام دانشگاهدانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
شماره صفحات۲۰۱-۲۲۳
شماره مجلد۲
نوع مقالهFull Paper
تاریخ انتشار۱۳۹۸
رتبه نشریهعلمی - پژوهشی
نوع نشریهچاپی
کشور محل چاپایران

چکیده مقاله

در این پژوهش قصد داریم با استفاده از نظریه ی طرح واره های تصوری جانسون (1987) به این موضوع بپردازیم که آیا شعر کلاسیک و شعر نو فارسی تنها در قالب تفاوت دارند و یا اینکه به لحاظ مشخصه های زبانی نیز میان آن­ ها تفاوت وجود دارد. در این مقاله به بررسی طرح واره های تصوری در شعر حافظ به­ عنوان نمونه ای از شعر کلاسیک فارسی و شعر سهراب سپهری به­ عنوان نمونه ای از شعر نو فارسی می پردازیم و این موضوع را بررسی می کنیم که علاوه بر قالب شعری، چه تفاوت یا شباهتی در نوع مفهوم سازی از نظر طرح واره های تصوری در شعر کلاسیک و نو فارسی وجود دارد. برای این کار 13 مورد از اشعار حافظ و 8 مورد از اشعار سهراب سپهری به ترتیب از دیوان حافظ و هشت کتاب سهراب سپهری را در چارچوب نظری طرح واره های تصوری بررسی کرده ایم. روش انجام این تحقیق کتابخانه ای پژوهشی است. نتیجه ی مقاله این بوده است که هر دو شاعر بیشتر از طرح واره های حجمی و حرکتی استفاده کرده اند، با این تفاوت که در نمونه ی کلاسیک حافظ تعداد طرح واره های حرکتی و حجمی با اختلاف اندکی نزدیک بوده است؛ اما در نمونه ی شعر نو سهراب سپهری، طرح واره های حجمی با اختلاف زیادی بیشتر از طرح واره های دیگر ازجمله طرح واره حرکتی به کار رفته است. این موضوع بیانگر آن است که شعر این دو علاوه بر قالب، در استفاده از طرح واره های تصوری تفاوت دارند.

tags: طرح واره های تصوری- شعر نو -شعر کلاسیک